Dünya genelinde her gün yaklaşık 2 milyar fincan kahve tüketiliyor. Araştırmalar, ölçülü kahve tüketiminin zararlı olmadığını; hatta bazı kanser türleri ve nörolojik hastalıklara karşı koruyucu olabileceğini gösteriyor. Ancak aşırı tüketim, ciddi sağlık risklerini beraberinde getiriyor.
Kahvenin koruyucu etkileri
Kahvede bulunan kafestol, kahweol, kafein ve klorojenik asitler, laboratuvar ve hayvan deneylerinde iltihabı azalttığı ve hücre hasarını önlediği gözlemlendi. 2016’da yayımlanan bir çalışmada bu bileşiklerin, tümörlerin etrafında yeni damar oluşumunu engelleyerek kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlattığı ve vücutta kanserojen oluşumunu baskıladığı tespit edildi.
İsveç’te yapılan bir araştırma, günde 3–4 fincan kahve içen menopoz sonrası kadınlarda meme kanseri riskinin daha düşük olduğunu ortaya koydu. Japonya’da yürütülen benzer bir çalışma ise günde 3 fincan ve üzeri kahve tüketenlerde karaciğer kanseri riskinin azaldığını gösterdi.
Beyin ve ruh sağlığı üzerindeki etkiler
Kafeinin uyarıcı etkisi, Alzheimer, Parkinson ve depresyon gibi nörolojik hastalıklarla ilişkilendirilerek araştırılıyor. 2020’de yayımlanan bir çalışmada, düzenli kafein tüketen Parkinson hastalarının hastalığı daha yavaş ilerlediği saptandı. Ancak araştırmalar tutarlı değil; kahve türü, kavurma yöntemi ve tüketim şekli sonuçları değiştirebiliyor.
Aşırı tüketimde riskler
Uzmanlara göre günde 400 miligramdan fazla kafein almak (yaklaşık 6–7 espresso) baş ağrısı, sinirlilik, kas titremesi ve uykusuzluğa yol açabiliyor. Ayrıca anksiyete riskini artırabilir ve kalp-damar hastalıklarını tetikleyebilir. Kahveye eklenen şeker, krema ve şurupların fazlası da kahvenin faydalarını ortadan kaldırıyor.
Mayıs ayında yayımlanan geniş çaplı bir araştırma, günde 1–3 fincan kahve içenlerin ölüm riskinin yaklaşık %15 daha düşük olduğunu ortaya koydu. Ancak şekerli ve kremalı kahve tüketiminde bu faydanın kaybolduğu da dikkat çekti.
