Yüksek fiyatları nedeniyle Türkiye’de erişimi giderek zorlaşsa da, kırmızı etin sağlık üzerindeki etkileri dünya genelinde tartışılmaya devam ediyor. Uzmanlar, aşırı tüketimin kalp-damar hastalıklarından kansere kadar birçok riski beraberinde getirdiğini vurguluyor.
Besin değeri yüksek ama riskleri de var
Kırmızı et; B vitaminleri, yüksek kaliteli protein ve vücut tarafından kolay emilen demir açısından önemli bir kaynak. Ancak aynı zamanda yüksek miktarda kolesterol ve doymuş yağ içeriyor. Bu nedenle kalp-damar hastalıklarıyla ilişkilendiriliyor.
Özellikle sucuk, salam ve sosis gibi işlenmiş et ürünleri, içerdiği koruyucular ve yüksek ısıda pişirme sırasında ortaya çıkan kimyasallar nedeniyle kansere yol açabilecek risk faktörleri arasında gösteriliyor.
Bilimsel araştırmalardan dikkat çekici sonuçlar
Nature Medicine dergisinde yayımlanan geniş kapsamlı bir araştırma, 100 binden fazla sağlık çalışanının uzun yıllar takip edilmesiyle yürütüldü. Bulgulara göre, en fazla kırmızı et tüketenler 70 yaşına sağlıklı bir şekilde ulaşma ihtimali en düşük grup oldu. Bu kişilerde kronik hastalık oranı daha yüksek, zihinsel ve fiziksel sağlık düzeyi ise daha düşük bulundu.
Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) da benzer sonuçlara işaret ediyor. Araştırmalara göre her 100 gram kırmızı et tüketimi kanser riskini %17, her 50 gram işlenmiş et tüketimi ise %18 artırıyor.
Klinik deneylerden destek
Gözlemsel çalışmaların yanı sıra, klinik deneyler de benzer riskleri doğruluyor. 2019’da Kaliforniya Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma, kırmızı et açısından zengin bir diyetin, eşit miktarda doymuş yağ içeren etsiz bir diyete kıyasla kolesterolü daha fazla yükselttiğini ortaya koydu. Ayrıca kırmızı et tüketenlerde, kalp hastalıklarıyla ilişkili TMAO adlı kimyasalın seviyeleri de belirgin şekilde artmıştı.
