Uzmanlar, günlük hayatta sıkça kullanılan seramik kap ve kupalarda oluşan kılcal çatlakların, yeterince iyi temizlenmediğinde bakteri üremesine zemin hazırlayabileceği konusunda uyarıyor. Estetik görünümleri ve el işçiliği detaylarıyla tercih edilen bu ürünler hem evlerde hem de restoran ve kafelerde yaygın şekilde kullanılıyor.
Ancak seramiğin üretim sürecinde uygulanan ve yüzeye camsı ya da mat bir kaplama sağlayan “sır” işlemi sırasında yapılan hatalar, zamanla gözle zor fark edilen mikro çatlakların oluşmasına neden olabiliyor. Bu çatlaklar da hijyen açısından risk taşıyabiliyor.
Mikro Çatlaklar Bakteri Birikimine Yol Açabiliyor
Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi (ALKÜ) Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Erdoğan, seramik ve benzeri mutfak eşyalarında bakteri üremesinin mümkün olduğunu belirtti. Erdoğan, özellikle çatlak ve yüzey bozukluğu bulunan ürünlerde bu riskin daha da arttığını ifade etti.
Düzenli ve doğru yapılan bulaşık makinesi temizliğinin çoğu zaman mikroorganizmaları uzaklaştırmak için yeterli olduğunu söyleyen Erdoğan, ancak yoğun çatlak ve deformasyon bulunan ürünlerde daha dikkatli olunması gerektiğini vurguladı. Çatlakların, gıda artıkları ve temizlik maddelerinin mikro düzeyde birikmesine neden olabileceğini belirten Erdoğan, doğru yıkama koşullarında çatlaklı seramiklerin de güvenli hale gelebileceğini kaydetti.
Üretim ve Pişirim Hataları Çatlaklara Neden Olabiliyor
ALKÜ Sürekli Eğitim Merkezi bünyesindeki Seramik ve Çömlekçilik Kursu eğitmeni Aslan ise seramik ürünlerdeki kılcal çatlakların çoğunlukla üretim ve pişirim aşamasındaki hatalardan kaynaklandığını söyledi. Fırından erken çıkarma, yanlış soğutma teknikleri ve sır uygulamasındaki kusurların bu çatlakların oluşumunu tetiklediğini belirtti.
Aslan, dışarıdan bakıldığında zararsız gibi görünen bu mikro çatlakların her kullanımda gıda ve içecek kalıntılarıyla dolabildiğini, özellikle sıcak çay ve kahve gibi 80–100 dereceye ulaşan sıvılarla temas eden kupalarda zamanla farklı organik yapıların oluşabileceğini dile getirdi.
Uzun Vadede Hijyen Sorunlarına Yol Açabilir
Kısa sürede ciddi bir sağlık tehdidi yaratmayabileceğini ancak uzun süreli ve özensiz kullanımda mikroorganizmaların çoğalabileceğini ifade eden Aslan, çatlaklardaki renk değişimlerinin de ürünün hijyen durumu hakkında önemli ipuçları verdiğini söyledi.
Güveç Kullananlara Özel Uyarı
Aslan ayrıca, Türk mutfağında sık kullanılan seramik güveç kaplarında da benzer risklerin söz konusu olabileceğini belirterek, bu tür kapların yıkandıktan sonra fırında yaklaşık 200 derecede boş şekilde ısıtılmasının hijyen açısından faydalı olabileceğini ifade etti.
