Yeni araştırmalar, sosyal medyanın çocukların hafıza, kelime bilgisi ve okuma becerileri üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ortaya koydu. California Üniversitesi San Francisco (UCSF) tarafından yapılan çalışmaya göre, sosyal medyada fazla zaman geçiren çocuklar bilişsel testlerde daha düşük puanlar alıyor.
6 Binden Fazla Çocuk Üzerinde Gerçekleştirildi
The New York Post’un aktardığı araştırma, 9-11 yaş arası 6 binden fazla çocuğun verilerini inceleyen uzun soluklu Ergen Beyin Bilişsel Gelişim (ABCD) projesi kapsamında yürütüldü. Çocuklar sosyal medya kullanım sıklıklarına göre üç gruba ayrıldı:
- Sosyal medyayı hiç veya çok az kullananlar
- Başlangıçta az kullanıp 13 yaşında günde 1 saat geçirenler
- Her gün 3 saat veya daha fazla zaman ayıranlar
Sonuçlar, sosyal medya kullanım süresi arttıkça bilişsel performansın azaldığını gösterdi. Günde 3 saatten fazla sosyal medyada vakit geçiren çocuklar, okuma ve hafıza testlerinde 5 puana kadar daha düşük sonuç elde etti.
Uzmanlar Uyarıyor: “Beyin Yorgun Düşüyor”
Pediatrik nöroloji uzmanı Dr. Sanjeev Kothare, çocukların sosyal medyada geçirdikleri sürenin hem dikkat dağınıklığına hem de uykusuzluğa neden olabileceğini belirterek, “Beyin, sürekli uyarana maruz kaldığında akademik performansa odaklanmak için yeterli bilişsel enerji bulamıyor” dedi.
Kothare, televizyon izlemek gibi pasif aktivitelerin sosyal medyadan daha az zarar verici olduğunu vurgulayarak, “Sosyal medya çok daha aktif bir süreçtir. Çocuklar içeriklerle doğrudan etkileşime girer ve bu durum beyni fazlasıyla yorar” ifadelerini kullandı.
Ruh Sağlığı Üzerinde de Olumsuz Etkiler Var
Uzmanlar, sosyal medyanın yalnızca bilişsel değil, psikolojik etkilerine de dikkat çekiyor. ABD Sağlık Genel Direktörlüğü’nün 2023 raporuna göre, yoğun sosyal medya kullanımı depresyon, kaygı ve özgüven düşüklüğü riskini artırıyor.
Okullarda Akıllı Telefon Yasağı Yaygınlaşıyor
Bu endişelerle birlikte, ABD’de birçok okul öğrencilerin ders saatlerinde telefon kullanımını yasaklamaya başladı. New York eyaletinde K-12 düzeyindeki tüm okullarda “ders süresince akıllı telefon yasağı” uygulaması yürürlükte.
Ailelere Uyarı: Sınırlama ve Ödüllendirme Dengesi Kurulmalı
Dr. Kothare, ebeveynlere sosyal medya kullanımını sınırlama ve olumlu pekiştirme yöntemlerini bir arada kullanma tavsiyesinde bulundu:
“Çocukları sosyal medyadan uzaklaştırmak için ödül sistemi etkili olabilir. Onlara hafta sonunda film izletmek, spor zamanı tanımak veya sevdikleri yemeği sunmak gibi küçük ödüller işe yarar.”
Araştırmalar, sosyal medyanın bilinçsiz kullanımının çocukların hem beyin gelişimini hem de ruh sağlığını olumsuz etkilediğini ortaya koyarken, uzmanlar aileleri bu konuda daha dikkatli olmaya çağırıyor.
