Eczacı odaları, temel bir insan hakkı olan sağlığın önemli bir parçası olan ilaçların erişilebilirliğinin hızla azaldığına dikkat çekti. Türkiye genelinde 19 bölge eczacı odası, yaptıkları ortak açıklamada "En pahalı ilaç, bulunamayan ilaçtır" diyerek ilaç tedarikinde yaşanan sıkıntılara vurgu yaptı. Özellikle kronik hastalıkların tedavisinde kullanılan ve çoğunluğu ithal olan birçok ilacın temin edilemediğini belirten açıklamada, hastaların reçeteleriyle eczane eczane dolaşıp ilaç aramak zorunda kaldıkları ifade edildi.
İlaç Krizinin Sebepleri
Açıklamada, ilaç erişimindeki bu sorunların temel nedeninin kamu otoritelerinin sağlık ve ilaca yönelik ekonomik politikaları olduğu belirtildi. Gayri Safi Milli Hasıla’dan (GSMH) sağlığa ve ilaca ayrılan payın yıllar içinde hızla düştüğü istatistiklerle gözler önüne serildi. 13 yıl önce GSMH'den ilaca ayrılan pay %1.6 seviyesindeyken, bu oran bugün %0.7-0.8 aralığına kadar geriledi. Bu düşüş, ilaç üreticileri, ithalatçıları, dağıtımcılar ve eczanelerin ekonomik çıkmaza girmesine yol açıyor.
Hastalar Artan İlaç Maliyetleriyle Karşı Karşıya
Eczacı odalarının yaptığı açıklamaya göre, hastalar ilaç temininde sık sık sorun yaşıyor ve daha yüksek fiyat farkları ödemek zorunda kalıyorlar. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre halkın sağlık harcamalarına cebinden yaptığı ödemelerin oranı %20'lere doğru yükseliyor. Sözde tasarruf politikalarının bir diğer olumsuz etkisi de yeni nesil ilaçların Türkiye'de kullanılamıyor olması. Bilim ve teknolojiyle geliştirilen yeni ilaçlar, Türk halkının tedavisine sunulamayacak kadar uzakta.
Yeni İlaçlar Ulaşılmaz Durumda
Son 10 yılda dünya genelinde üretilen 504 yeni aktif maddeden (NAS) 404’ü Avrupa’da kullanılabilirken, bu ilaçların Türkiye’de kullanılabilen oranı sadece %12-13 seviyesinde kaldı. Ayrıca bazı hayati ilaçların, Türkiye'de ruhsatlı olmalarına rağmen firmalar tarafından artık tedarik edilemeyeceği de açıklanmış durumda. Bu ilaçlar yurt dışında hâlâ erişilebilirken, Türkiye'deki hastalar bu ilaçlara ulaşamıyor.
Eczacıların ve Hastaların Sorunları Büyüyor
Eczacı odaları, eczacıların hastalarına ilaç temin edememesi ve işlerini sürdürebilmek için yaşadıkları zorlukların, kamunun ilaç finansmanı ve fiyatlandırma politikalarından kaynaklandığını belirtti. İlaç Fiyat Kararnamesi'nin ekonomik koşullarla uyumlu olmaktan uzak olduğu ve yapılan son güncellemelerin artan maliyetler karşısında yetersiz kaldığı ifade edildi.
Kaynak: Diken
