Eczacılık mesleği, sağlık sektöründe önemli bir yer tutmakla birlikte, mesleki riskler açısından da dikkat çekiyor. Eczacılar, ilaçların hazırlanması, depolanması, dağıtımı ve hastalara tavsiyelerde bulunma süreçlerinde çeşitli risklerle karşı karşıya kalıyor. Bu riskler, hem eczacının sağlığını hem de genel halk sağlığını etkileyebilecek düzeyde.
Eczacılıkta Karşılaşılan Mesleki Riskler
Kimyasal Maruziyet
Eczacılar, ilaçların hazırlanması ve dağıtımı sırasında kimyasal maddelerle sürekli temas halinde. Özellikle sitotoksik ilaçlar, antibiyotikler ve steroidler gibi güçlü farmasötik maddeler, uzun süreli maruziyet durumunda cilt tahrişleri, solunum yolu rahatsızlıkları ve hatta daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Ergonomik Riskler
Eczacılar, uzun süre ayakta kalmak, tekrar eden el hareketleri yapmak ve ağır ilaç kutularını taşımak zorunda kalabilirler. Bu da kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları, bel ve sırt ağrıları gibi fiziksel sorunlara neden olabilir. Özellikle yoğun eczanelerde çalışanlar, bu tür risklerle sık karşılaşır.
Biyolojik Tehditler
Eczacılar, hastalarla birebir temas halinde olduklarından biyolojik risklere de açıktırlar. Grip, hepatit ve son yıllarda yaşanan COVID-19 gibi bulaşıcı hastalıkların eczane ortamında yayılma olasılığı yüksek. Eczacılar, hasta kişilerle doğrudan temas ettikleri için hastalıkları kapma riskine sahip.
Psikososyal Riskler
Yoğun çalışma temposu, uzun mesailer ve zaman zaman hasta yakınlarıyla yaşanan stresli iletişimler, eczacıların psikolojik sağlığını olumsuz etkileyebilir. Depresyon, anksiyete ve tükenmişlik sendromu gibi sorunlar, eczacılıkta sık rastlanabilen psikososyal riskler arasında.
Mesleki Risklere Karşı Alınabilecek Çözüm Önerileri
Kimyasal Korunma Yöntemleri
Eczacılar, kimyasal maddelerle çalışırken uygun kişisel koruyucu ekipmanlar kullanmalı. Eldiven, maske, laboratuvar önlüğü gibi ekipmanlar, kimyasal maruziyeti önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca, kimyasallarla çalışılan alanların iyi havalandırılması, olası zararlı etkileri en aza indiriyor.
Ergonomik Düzenlemeler
Eczanelerde ergonomik çalışma koşullarının sağlanması büyük önem taşır. Ayakta durmayı azaltan yükseklik ayarlı tezgahlar, ilaçlara kolay erişimi sağlayan raf düzenlemeleri ve ağır yüklerin taşınmasında yardımcı ekipmanların kullanımı, eczacıların fiziksel sağlığını korumada etkili olacak.
Biyolojik Risklere Karşı Alınabilecek Önlemler
Eczacılar, kişisel hijyen kurallarına uymalı ve düzenli olarak el yıkama, dezenfeksiyon gibi yöntemleri uygulamalı. Ayrıca, biyolojik risklere karşı düzenli aşılamaların yapılması, enfeksiyonlardan korunmada önemli bir adım olacak. Pandemi dönemlerinde ise maske ve sosyal mesafe gibi önlemlerin titizlikle uygulanması gerekmekte.
Psikososyal Destek ve Eğitim Programları
Psikososyal risklerin azaltılması için iş yükünün dengelenmesi, gerektiğinde psikolojik destek sağlanması ve düzenli olarak stres yönetimi eğitimlerinin verilmesi önemli. Ayrıca, iş ortamında sağlıklı iletişim ve işbirliği kültürü oluşturmak, çalışanların motivasyonunu artırır ve tükenmişlik sendromu gibi sorunların önüne geçiyor.
Eczacılık mesleği, sağlık hizmetlerinin önemli bir parçası olarak görülse de, mesleğin getirdiği riskler göz ardı edilmemeli. Eczacıların karşılaştığı kimyasal, biyolojik, ergonomik ve psikososyal risklere karşı alınacak önlemler, hem çalışan sağlığını koruyacak hem de hizmet kalitesini artıracak. Eczanelerde güvenli çalışma koşullarının sağlanması, toplum sağlığını da doğrudan etkileyen bir unsur olarak önemini koruyor.
