Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), muayene katılım payındaki değişikliklerin enflasyona etkisini inceledi. Banka, blog sayfası “Merkezin Güncesi” üzerinden yayımladığı analizde, katkı paylarının önce artırılıp ardından düşürülmesinin tüketici enflasyonuna olan etkilerini detaylandırdı.
Etki artış yönlü oldu
TCMB, katkı paylarındaki değişimlerin, bazı kesimler tarafından enflasyonu geçici olarak düşürme girişimi olarak değerlendirildiğini belirtti. Ancak yapılan analiz, bu düzenlemelerin nihai etkisinin enflasyonu artırıcı yönde olduğunu ortaya koydu.
- Ocak ayında yapılan katkı payı artışının enflasyonu 0,56 puan yükselttiği,
- Şubat ayında yapılan indirimin ise 0,29 puan düşüşe neden olduğu tespit edildi.
- Yıllık bazda bakıldığında, bu düzenlemelerin ocak ayında enflasyonu 0,76 puan, şubat ayında ise 0,34 puan artırdığı hesaplandı.
Sağlık fiyatlarındaki düşüş eğilimi katkı payıyla sınırlı değil
Analizde, sağlık hizmetlerindeki genel fiyat eğiliminin düşüş yönünde olduğu, ancak bunun yalnızca katkı payı indirimiyle açıklanamayacağı vurgulandı. Düşüşün daha çok genel enflasyon eğiliminden kaynaklandığı ifade edildi.
Bilindiği üzere, Ocak 2025’te muayene katılım payı kamu hastanelerinde 6,5 TL'den 30 TL’ye, özel hastanelerde ise 15 TL'den 50 TL’ye çıkarılmıştı. Ardından Şubat ayında yeni bir düzenleme ile ortalama katkı payı 10 TL seviyesine düşürülmüştü.
Çekirdek göstergelerde sınırlı etki
Merve Çapan, Orhun Özel ve Hakkı Yılmaz imzasıyla yayımlanan çalışmada, katkı payı değişikliklerinin çekirdek enflasyon göstergeleri üzerindeki etkisi de değerlendirildi.
- Ocak ayında, düzenlemenin B ve C endekslerine ortalama 0,6 puan artış etkisi yaptığı,
- Şubat ayında ise bu etkinin 0,1 puan düşüş yönünde olduğu belirtildi.
Enflasyonda iyileşme eğilimi net
TCMB analizinde, geçen yıla göre ana enflasyon eğilimlerinde belirgin bir iyileşme olduğunun da altı çizildi. Örneğin, 2024 yılı Şubat ayında ana eğilim göstergeleri ortalama %4,1 seviyesindeyken, bu yıl aynı dönemde bu oran %2,4’e geriledi.
Bu gelişme, yıllık enflasyondaki düşüşün sadece geçici düzenlemelerden değil, genel fiyat eğilimindeki yavaşlamadan kaynaklandığını gösteriyor.
Geçici etki dengelendi, eğilim düşüş yönlü
Özetle, TCMB analizine göre, muayene katkı payı düzenlemesinin etkisi kısa vadede enflasyonu artırsa da, şubat ayında bu etkinin bir kısmı dengelendi. Ancak genel eğilim, enflasyonun yapısal olarak yavaşladığına işaret ediyor.
Kaynak: Ekonomim
